Danaprinsessa Mary varðandi taugakerfið

Yðar hátign,

Krónprinsessa Mary Elizabeth
Amalienborg Slotsplads 8
Pósthólf 2143
DK-1015 Kaupmannahöfn K, Danmörk

Yðar hátign,

Þar sem þér eruð verndari tveggja danskra samtaka einstaklinga sem þjást af taugasjúkdómum, verndari WHO/Europa, og hafið sterka stöðu bæði á Norðurlöndum og á alþjóðavísu, skrifa ég yður þetta bréf. Ég leyfi mér að spyrja hvort þér væruð svo góðfús að beita áhrifum yðar innan Norrænu ráðherranefndarinnar, svo hún gæti stuðlað að því að norrænu löndin hefji úttekt á gagnabönkum um taugavísindi á Norðurlöndum og samræmingu þeirra.

Þannig gætu Norðurlöndin tekið frumkvæði að því að framfylgja yfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna og leiðtoga heimsins um taugakerfið í stefnumótun nýrra þróunarmarkmiða og orðið fyrirmynd fyrir önnur ríki til að gera hið sama. Heimurinn þarfnast sannarlega sterks talsmanns fyrir taugakerfið.

Ef háttsettur einstaklingur eins og yðar hátign gæti beitt áhrifum sínum í þágu taugakerfisins, gæti það haft í för með sér verulegar framfarir í taugavísindum sem yrðu til hagsbóta fyrir allt mannkyn. Mig langar að nefna sem dæmi þau stóru skref sem stigið var þegar Díana prinsessa af Wales beitti sér fyrir banni við landsprengjum.

Forsaga málsins er sú að Norræna ráðherranefndin samþykkti árið 2013 að gera mænuskaða að einu af forgangsverkefnum sínum, og hefur síðan hafið sameiginlega skráningu á mænuskaða og meðferð þeirra undir stjórn St. Olavs sjúkrahúss í Þrándheimi í Noregi.

Árið 2014 komu saman læknar frá öllum Norðurlöndunum til að vinna að tillögu til ráðherranefndarinnar um hvernig best væri að nálgast málefni mænuskaða. Nú hefur Norræna ráðherranefndin flokkað mænuskaða sem áverka sem þarfnast hátæknimeðferðar.

Í lokaútgáfu Sameinuðu þjóðanna og leiðtoga heimsins á framtíðarþróunarmarkmiðum, „The World We Want“, sem samþykkt var í september 2015, kemur fram að á næstu 15 árum verði lögð áhersla á langvinna sjúkdóma, þar á meðal sjúkdóma í taugakerfinu.

Í skýrslunni „The Road to Dignity by 2030“, sem Sameinuðu þjóðirnar gáfu út í desember 2014, leggur Ban Ki-moon, þáverandi aðalframkvæmdastjóri SÞ, áherslu á að taugasjúkdómar og áverkar vegna slysa fái aukið vægi í framtíðarstefnumörkun þróunarmarkmiða.

Þar sem taugakerfið er nýtt svið innan Sameinuðu þjóðanna, hef ég verulegar áhyggjur af því að það nái ekki nægilegri fótfestu. Af þessum sökum hef ég skrifað Dagfinn Høybråten, aðalframkvæmdastjóra Norrænu ráðherranefndarinnar, og spurt hvort nefndin gæti stækkað umfang verkefna sinna um mænuskaða með því að framkvæma greiningu á gagnabönkum í norrænum taugavísindum og samræma upplýsingarnar.

Í janúar 2016 las ég fréttatilkynningu um að Norræna ráðið og UN City í Kaupmannahöfn hefðu ákveðið að hefja samstarf í þágu nýrra þróunarmarkmiða. Ég skrifaði því Henrik Dam Kristensen, forseta Norræna ráðsins, og bað um að taugakerfið yrði hluti af því samstarfi.

Yðar hátign,

Fyrsta skrefið í því að auka þekkingu á taugakerfinu er að skoða núverandi vísindalegar upplýsingar, greina þær og samræma. Ef heildarmyndin er skoðuð með nútímatækni, gæti komið í ljós ónotuð vísindaþekking sem gæti haft gríðarlega þýðingu.

Norðurlöndin eru þekkt fyrir nákvæma skráningu og framsækni í læknavísindum og því væri eðlilegt að þau tækju frumkvæði í þessu verkefni og styðji Sameinuðu þjóðirnar við að tryggja taugakerfinu mikilvægan sess.

Sem dæmi um það hvernig söguleg þekking getur leitt til lausna, vil ég benda á að einn þeirra sem hlaut Nóbelsverðlaunin í læknisfræði árið 2015, kínverski vísindamaðurinn Tu Youyou, fékk þau fyrir þróun lyfsins Artemisinin gegn malaríu.

Hún byggði rannsóknir sínar á upplýsingum úr 1600 ára gömlum heimildum. Þetta dæmi sýnir okkur að lausnir við nútímavandamálum geta legið í fyrri þekkingu sem bíður þess að verða nýtt.

Virðingarfyllst,

Auður Guðjónsdóttir
Stjórnarformaður Mænuskaðastofnunar Íslands

Nesbala 56, 170 Seltjarnarnes, Ísland
Sími: +354-562 4925 / +354-897 4925
Email: audur@isci.is
Vefsíða: www.isci.is

Fylgiskjöl:

Bréf frá undirritaðri til forseta Norræna ráðsins, Henrik Dam Kristensen, sent í janúar 2016.

Bréf frá undirritaðri til aðalframkvæmdastjóra Norrænu ráðherranefndarinnar, Dagfinn Høybråten, sent í október 2015, ásamt svari við því bréfi.

Bréf frá undirritaðri til aðalframkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna, Ban Ki-moon, sent í nóvember 2014, ásamt svari við því bréfi.

Bréf frá undirritaðri til aðalframkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna, Ban Ki-moon, sent í ágúst 2015, ásamt svari við því bréfi.